รสในปากบอกโรค

คำถามหนึ่งที่แพทย์แผนจีนมักใช้ในวินิจฉัย และรักษาผู้ป่วย คือคำถามเกี่ยวกับรสชาติในปากที่มักเกิดขึ้น “ปากของคุณมีรสแปลกหรือผิดปกติหรือไม่”

คำตอบมีตั้งแต่รสขม หวาน เปรี้ยว เค็ม หรือเผ็ด จากมุมมองของแพทย์แผนจีน บ่งบอกถึงความไม่สมดุลภายในร่างกาย ความไม่สมดุลเหล่านี้อาจมาจากสภาวะอาหาร อารมณ์ จิตใจ ร่างกาย สิ่งแวดล้อม หรือโครงสร้างพื้นฐานร่างกาย เป็นเงื่อนไขที่มาจากพันธุกรรม

รสขม

มาจากความร้อนของตับ ไฟตับ หรือความร้อนส่วนเกินจากหัวใจ

ความร้อนและไฟของตับอาจมาจากความเครียด ความวิตกกังวล ความโกรธ จากอาหารไขมัน เลี่ยน อาหารทอด และการบริโภคแอลกอฮอล์หรือสารพิษ

หัวใจร้อนมักเกิดจากปัจจัยทางอารมณ์ เช่น ความวิตกกังวลเรื้อรัง ความกังวลอย่างต่อเนื่อง และภาวะซึมเศร้า

รสหวาน

บอกความผิดปกติของระบบการย่อยอาหาร ที่เกิดกับม้ามและกระเพาะอาหาร ในลักษณะ ม้ามพร่องหรือความร้อนชื้น

1. ภาวะพร่องของม้าม เป็นการพร่องของพลังหรือหยิน ของ ม้ามหรือกระเพาะอาหาร อาจมาจากปัจจัยทางจิตใจและอาหาร ได้แก่ การคิดมากเป็นเวลานานๆ การสัมผัสกับสภาพอากาศที่ชื้นเป็นเวลานาน การเจ็บป่วยเรื้อรัง การรับประทานมากเกินไป รวมถึงการบริโภคอาหารดิบที่เย็นจัดมากเกินไป ซึ่งนำไปสู่การย่อยอาหารไม่ดี

2.ภาวะร้อนชื้นของม้าม เกิดจากสาเหตุทั้งภายในและภายนอก ภาวะนี้อาจเกิดขึ้นจาก

• ปัจจัยก่อโรคภายนอก เช่น ผลกระทบตามฤดูกาล
• การเลือกรับประทานอาหาร เช่น อาหารทอด อาหารที่มีไขมัน
• และจากการทำงานที่มากเกินไป หรือแม้แต่อารมณ์แปรปรวน เช่น ความโกรธและอารมณ์ที่เก็บสะสมไว้เป็นเวลานาน โดยเฉพาะความหึงหวง

อาการแสดงออก คือ รู้สึกรสหวาน คอแห้ง กระหายน้ำ กินมากหิวเร็ว มีแผลในปากและลิ้น อุจจาระก็อนแข็งแห้ง ตัว ลิ้นแดงแห้ง

รสเปรี้ยว

เกิดจากความร้อนของตับและถุงน้ำดีไปกระทบกระเพาะอาหาร

มักมาจากอาหารที่คั่งสะสมในกระเพาะอาหาร หรือตับที่ส่งอิทธิพลรุกรานกระเพาะอาหาร

เกิดจากการย่อยอาหารที่ไม่ดี ซึ่งมาจากการกินมากเกินไป การกินเร็วเกินไป การรับประทานอาหารที่ไม่ดี และความเครียด

มักมีอาการอึดอัด แน่นหน้าอก และสีข้าง คลื่นไส้ หลังกินอาหารจะอึดอัดแน่นท้อง

รสเค็ม

มักเกิดจากภาวะไตบกพร่อง

ภาวะไตพร่องมักมากับอายุ นอกจากนี้ยังอาจเกิดขึ้นจากการเจ็บป่วยเรื้อรัง การทำงานมากเกินไปเป็นเวลานาน หรือภาวะขาดน้ำ ท่ามกลางปัจจัยอื่นๆ

• หากมีอาการเอวหรือเข่าอ่อนล้า เวียนศีรษะ มีเสียงในหู รู้สึกร้อนบริเวณฝ่ามือ เหงื่อออกกลางคืน ฝันเปียก เป็นภาวะหยินของไตพร่อง
• หากมีอาการหนาวง่าย มือเท้าเย็น อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เฉื่อยชา ปัสสาวะบ่อยและมาก มีภาวะกามตายด้าน แสดงถึงหยางของไตไม่พอ เป็นภาวะหยางของไตพร่อง

รสเผ็ดร้อน

มาจากปอดร้อน ความร้อนในปอดอาจเกิดขึ้นจากอิทธิพลของปัจจัยก่อโรค เช่น การตกตะกอนในปอดทำให้เกิดความร้อน หลอดลมอักเสบ และปอดบวม

นี่เป็นจุดสังเกตในการดูแลสุขภาพของตัวเองและคนรอบข้างอย่างง่าย