ยาห้าราก หรือเบญจโลกวิเชียร

สำหรับผู้ที่ชื่นชอบผลิตภัณฑ์จากธรรมชาติ เพื่อทดแทนสารสังเคราะห์อยางเช่นพาราเซ็ตตามอลนั้น วันนี้ ขอแนะนำภูมิปัญญาโบราณของแพทย์แผนไทย ด้วยตำรับยาโบราณ

ตำรับยาห้าราก มีชื่อเรียกอื่นว่า แก้วห้าดวง หรือเบญจโลกวิเชียร ประกอบด้วยสมุนไพรที่เป็นส่วนรากของพืช ห้าชนิดคือ
รากชิงชี่
รากหญ้านาง
รากคนทา
รากมะเดื่อชุมพร
รากท้าวยายม่อม

สรรพคุณตามตำรายาแผนไทย คือ ใช้กระทุ้งพิษต่างๆ หรือถอนพิษต่างๆ แก้ไข้ต้นมือ แก้ไข้พิษ ไข้กาฬ ไข้หัว แก้ไข้เพื่อดีและโลหิต

ในคัมภีร์ตักศิลา ซึ่งเป็นคัมภีร์แพทย์แผนโบราณของไทย กล่าวถึงการใช้เบญจโลกวิเชียรเพื่อกระทุ้งพิษในไข้ออกผื่น

นอกจากนี้ รศ.ดร.สุรพจน์ วงศ์ใหญ่ คณบดีผู้ก่อตั้งคณะการแพทย์แผนตะวันออก มหาวิทยาลัยรังสิต ได้เสนอแนะการใช้เบญจโลกวิเชียร หรือยาห้ารากในไข้หวัด ดังนี้

"วิธีการรักษาโรคไข้หวัดใหญ่ตามที่ระบุในคัมภีร์ตักศิลา แบ่งเป็นยา 3 ตำรับ ตำรับที่ 1 เป็นยากระทุ้งพิษ ใช้ขับพิษออกจากร่างกายหรือฆ่าเชื้อไวรัส โดยใช้ยา 5 ราก (ยาเบญจโลกวิเชียร) ที่ประกอบด้วยรากของพืชสมุนไพร 5 ชนิด ได้แก่ ชิงชี่, เท้ายายม่อม, มะเดื่อชุมพร, คนทา และย่านาง ซึ่งเป็นพืชสมุนไพรไทยที่หาได้ไม่ยาก และยานี้ยังได้รับการบรรจุไว้ในบัญชียาหลักแห่งชาติด้วย" รศ.ดร.สุรพจน์ อธิบาย

หลังจากรักษาด้วยยากระทุ้งพิษแล้วจึงรักษาตามด้วยตำรับยาแปรไข้ ได้แก่ ยาจันทลีลา ช่วยลดอาการไข้ จากนั้นรักษาด้วยตำรับยาครอบไข้ ได้แก่ ยาจันทหฤทัย ช่วยบำรุงร่างกาย ป้องกันไม่ให้เชื้อโรคแทรกเข้าสู่อวัยภายใน และไม่กลับมาเป็นซ้ำอีก

"จุดเด่นของการรักษาด้วยตำรับยาสมุนไพรคือเชื้อไม่ดื้อยา ไม่มีผลข้างเคียง เพราะในยาสมุนไพรมีหลายสูตรโครงสร้างของโมเลกุลมากมายหลายร้อยโมเลกุล ทำให้โอกาสที่เชื้อจะดื้อยาเป็นไปได้ยาก และในแต่ละตำรับจะมีตัวยาหักฤทธิ์ด้วยนอกจากตัวยาหลักและยารอง จึงไม่ก่อให้เกิดอาการข้างเคียงเมื่อนำไปใช้ ขณะที่ยาแผนปัจจุบันอาจมีผลข้างเคียงในการรักษา และเชื้อมีโอกาสดื้อยาได้ง่าย เพราะในตัวยาปัจจุบันมีสูตรโครงสร้างเดียว ทำให้เชื้อปรับตัวและดื้อยาง่าย" อาจารย์ด้านแพทย์แผนไทย อธิบาย

# ในบัญชียาหลักแห่งชาติ แนะนำวิธีใช้ยาห้าราก ดังนี้

ผู้ใหญ่
รับประทานครั้งละ 1 – 1.5 กรัม วันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร เมื่อมีอาการ
เด็ก อายุ 6 - 12 ปี
รับประทานครั้งละ 500 มิลลิกรัม – 1 กรัม วันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร เมื่อมีอาการ

ข้อควรระวัง:
- ไม่แนะนำให้ใช้ในผู้ที่สงสัยว่าเป็นไข้เลือดออก เนื่องจากอาจบดบังอาการของไข้เลือดออก
- หากใช้ยาเป็นเวลานานเกิน 3 วัน แล้วอาการไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์
- ไม่แนะนำให้ใช้ในหญิงที่มีไข้ทับระดูหรือไข้ระหว่างมีประจำเดือน

# งานวิจัยเกี่ยวกับตำรับ เบญจโลกวิเชียร

จตุพงศ์ สิงหราไชย : การประเมินความปลอดภัย ประสิทธิผล และคุณภาพของยาตำรับเบญจโลกวิเชียร

ยาตำรับเบญจโลกวิเชียรทุกขนาดมีผลทำให้การเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิที่วัดได้ทางทวารหนักของหนูทดลองซึ่งถูกกระตุ้นด้วยไลโปโพลีแซคคาไลด์ ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติโดยค่า p<0.05 โดยมีประสิทธิภาพเทียบเคียงกับแอสไพริน และยาตำรับเบญจโลกวิเชียรยังแสดงค่านัยสำคัญทางสถิติต่อการทดสอบฤทธิ์ระงับปวดด้วยวิธีการใช้แผ่นความร้อนอีกด้วย

การศึกษาฤทธิ์การต้านจุลชีพที่ก่อให้เกิดสิวของสารสกัดสมุนไพรในตำรับเบญจโลกวิเชียร : สุมนา จินดาพงษ์สุมาลี ปานทอง อรุณพร อิฐรัตน์

ศึกษาตำรับยาไทยที่รักษาอาการผื่นคัน แพ้ ที่ผิวหนัง และใช้ทาผิวหน้าเพื่อรักษาสิว คือ ตำรับยาเบญจโลกวิเชียร พบว่ามีสมุนไพร 4 ชนิดที่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตเชื้อ P. acnes ได้แก่ รากมะเดื่อชุมพร , รากเท้ายายม่อม, รากคนทา และรากย่านาง รวมทั้งสารสกัดจากต ารับเบญจโลกวิเชียรก็สามารถยับยั้งเชื้อ P.acnes ได้ด้วย สารสกัดจากรากคนทา และรากย่านาง มีผลการยับยั้งเชื้อ P.acnes ได้ดีที่สุด
จากผลการวิจัยสามารถสนับสนุนการใช้ตำรับยาเบญจโลกวิเชียรในการรักษาสิวและนำไปสู่การพัฒนาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อแก้ปัญหาสิวต่อไป

[ที่มา : ย่อยข่าวงานวิจัย คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล]

ยาห้าราก อ้วยอัน

* http://www.manager.co.th/Science/ViewNews.aspx?NewsID=9520000089942